hieutruong.com
hieutruong.com
Đề án tốt nghiệp lớp cao cấp lý luận chính trị
Đề án tốt nghiệp lớp cao cấp lý luận chính trị
PHẦN 1. MỞ ĐẦU
1.1. LÝ DO CHỌN ĐỀ ÁN
1.1. LÝ DO CHỌN ĐỀ ÁN
Giáo dục và phát triển giáo dục đóng vai trò hết sức quan trọng đối với sự phát triển của đất nước.Thế kỷ XXI để phát triển, nhiều nước trên thế giới rất coi trọng việc chuẩn bị nguồn lực của mình và coi giáo dục là chìa khoá vàng tiến vào tương lai. Vì vậy các nước trên thế giới ngay từ những năm cuối thế kỷ XX đã vạch ra chiến lược cải cách giáo dục nhằm đáp ứng yêu cầu của thời đại.
Đảng ta rất quan tâm đến vấn đề giáo dục và đào tạo. Trong các Nghị quyết Hội nghị BCHTW Đảng toàn quốc lần thứ XII, đã xác định cùng với khoa học và công nghệ, Giáo dục & Đào tạo là quốc sách hàng đầu, “Giáo dục & Đào tạo cùng với khoa học và công nghệ là nhân tố quyết định tăng trưởng kinh tế và phát triển xã hội, đầu tư cho Giáo dục và Đào tạo là đầu tư phát triển”. Đồng thời các Nghị quyết đó cũng khẳng định việc đổi mới nội dung, phương pháp giáo dục - đào tạo, nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên, cán bộ quản lý và tăng cường CSVC các trường học là một nhiệm vụ trọng tâm của giáo dục - đào tạo.
Bộ giáo dục và đào tạo đã chỉ thị toàn ngành tập trung thực hiện tốt các nhiệm vụ trọng tâm như: Tiếp tục đổi mới công tác quản lý giáo dục, thực hiện phân cấp quản lý về giáo dục tăng quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm của cơ sở giáo dục. Thực hiện nghiêm túc quy định về công khai đối với các cơ sở của hệ thống giáo dục quốc dân; Nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động giáo dục, tiếp tục triển khai có hiệu quả, sáng tạo các cuộc vân động và phong trào thi đua trong giáo dục. Thực hiện nghiêm túc quy định về đạo đức nhà giáo; Chăm lo, đầu tư phát triển đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục; Phát triển mạng lưới trường, lớp học và tích cực tăng cường cơ sở vật chất, thiết bị giáo dục nhằm nâng cao chất lượng giáo dục.
( Trích trong tài liệu hướng dẫn nhiệm vụ năm học 2016 – 2017 )
Tiếp tục thực hiện đổi mới phương pháp dạy học ( PPDH ), đổi mới kiểm tra đánh giá, tạo sự chuyển biến cơ bản về đổi mới kiểm tra đánh giá nhằm thúc đẩy đổi mới phương pháp dạy học, nâng cao chất lượng giáo dục. Tiếp tục thực hiện có hiệu quả chủ trương “ Mỗi giáo viên, cán bộ quản lý giáo dục thực hiện một đổi mới” trong PPDH và quản lý. Mỗi trường có một kế hoạch cụ thể về đổi mới trong PPDH và quản lý”. Mỗi trường có một kế hoạch cụ thể về đổi mới PPDH. Mỗi việc làm đổi mới cần mang tính thực tế, phù hợp với công tác quản lý, giáo dục trong nhà trường. Tăng cường kỉ cương, nền nếp trong quản lý dạy học, kiểm tra đánh giá, thi cử. Tăng cường vai trò của Phòng GD & ĐT và nhà trường công tác kiểm tra giám sát việc thực hiện chương trình giáo dục, chỉ đạo đổi mới PPDH, đổi mới kiểm tra đánh giá, đảm bảo an toàn, nghiêm túc, đúng quy chế.
Huyện ................. là đơn vị xa trung tâm thành phố Hải Phòng song cũng đã chỉ đạo các trường thực hiện tốt việc quản lý hoạt động dạy học theo hướng đổi mới phương pháp, từ năm 2010 tới nay. Trong quá trình thực hiện bước đầu đã đạt được những kết quả khá phấn khởi, cán bộ quản lý được tập huấn và nắm vững nội dung, yêu cầu đổi mới phương pháp dạy học , đội ngũ giáo viên được bồi dưỡng chu đáo, phương pháp dạy và học được đổi mới, CSVC được tăng cường, trang thiết bị đồ dùng dạy học được trang bị khá đồng bộ… Tuy nhiên so với yêu cầu còn nhiều vấn đề bất cập và bộc lộ những nhược điểm trong quá trình quản lý hoạt động dạy học từ Phòng GD&ĐT cho tới Hiệu trưởng các trường phổ thông, cần thiết phải tổ chức nghiên cứu nhằm tìm kiếm các biện pháp hiệu quả đề quản lý hoạt động dạy học ở các trường phổ thông trên địa bàn huyện .
Xuất phát từ những lý do trên tôi chọn đề tài nghiên cứu cho đề tài của mình: “Một số giải pháp quản lý nhằm nâng cao chất lượng hoạt động dạy học ở các trường THCS huyện ................., Thành phố Hải Phòng”. làm Đề án tốt nghiệp Cao cấp lý luận chính trị Lớp B22 - K66 .
1. 2. MỤC TIÊU CỦA ĐỀ ÁN
Trên cơ sở đánh giá thực trạng việc Dạy học tại các trường THCS tại Huyện .................. Từ đó đề xuất một số giải pháp quản lý nhằm nấng cao chất lượng hoạt động dạy học của Hiệu trưởng nhằm nâng cao chất lượng dạy học ở các trường THCS tại huyện ................., thành phố Hải Phòng.
1.3. NHIỆM VỤ CỦA ĐỀ ÁN
+ Nghiên cứu cơ sở lý luận về vấn đề quản lý hoạt động dạy học ở các trường THCS.
+ Nghiên cứu thực trạng quản lý hoạt động dạy học ở các trường THCS tại Huyện ..................
+ Đề xuất và khảo nghiệm tính cấp thiết, khả thi của một số biện pháp quản lý hoạt động dạy học các trường THCS trong huyện ................., thành phố Hải Phòng.
+ Kiến nghị với các cấp lãnh đạo, với cán bộ quản lý, với giáo viên, học sinh các trường THCS trong huyện ................. về vấn đề có liên quan.
1.4. GIỚI HẠN CỦA ĐỀ ÁN:
1.4.1. Đối tượng nghiên cứu:
- Quá trình quản lý hoạt động dạy học tại các trường THCS
- Giải pháp quản lý nhâng cao chất lượng hoạt động dạy học ở các trường THCS, huyện ................., thành phố Hải Phòng
1.4.2. Phạm vi:
Phạm vi nghiên cứu: đề tài chỉ tập trung nghiên cứu các giải pháp quản lý hoạt động dạy học của Hiệu trưởng 2 trường THCS, đó là Trường THCS Thị trấn ................. và Trung học cơ sở Thị trấn Cát Bà thuộc huyện ................., thành phố Hải Phòng năm học 2016 – 2017 và năm học 2017 – 2018 .
PHẦN 2. NỘI DUNG
2.1. CĂN CỨ XÂY DỰNG ĐỀ ÁN
2.1.1 Căn cứ khoa học, lý luận
* Một số khái niệm cơ bản
Quán triệt những quan điểm chỉ đạo và những định hướng đổi mới được thể hiện trong các Nghị quyết, chỉ thị của Đảng và Nhà nước ta, ngành giáo dục - đào tạo cả nước đã tiến hành đổi mới nhằm đưa giáo dục phổ thông phát triển toàn diện, tiếp cận với nền giáo dục các nước pháp triển, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước. Đổi mới công tác quản lý giáo dục nói chung và quản lý một nhà trường nói riêng được coi là khâu đột phá.
2.1.1.1. Quản lý.
- Quản lý là sự tác động của cơ quan quản lý vào đối tượng quản lý, tạo ra sự chuyển biến của toàn bộ hệ thống hướng vào mục tiêu nhất định ( giáo trình quản lý – Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh )
- Quản lý là dạng lao động đặc biệt của người lãnh đạo, mang tính tổng hợp các loại lao động trí óc, liên kết các bộ máy thành chỉnh thể thống nhất, điều hoà phối hợp các khâu, các cấp quản lý hoạt động nhịp nhàng để tạo hiệu quả quản lý. ( Mai Hữu Khuê – Học viện hành chính Quốc gia)
Như vậy có thể khái quát: Quản lý là phương pháp mà thông qua người khác để đạt được mục tiêu của mình. Đó là cách thức tác động ( sự tác động có tổ chức, mục đích …) của chủ thể quản lý nên chủ thể bị quản lý bằng các chế định xã hội, bằng tổ chức và nhân lực, tài lực và vật lực, phẩm chất uy tín của cơ quan quản lý hay người quản lý nhằm sử dụng có hiệu quả nhất các tiềm năng, các cơ hội của tổ chức nhằm đạt được mục đích trong điều kiện môi trường luôn biến động.
Như vậy, rõ ràng “ Quản lý không chỉ là một khoa học mà còn là nghệ thuật” và “ Hoạt động quản lý vừ có tính chất khách quan, vừa mang tính chủ quan, vừa có tính pháp luật Nhà nước , vừa có tính xã hội rộng rãi,…chúng là những mặt đối lập trong một thể thống nhất ” .
Có thể xem quản lý là một quá trình tác động có mục đích, có kế hoạch nhằm gây ảnh hưởng của chủ thể quản lý đến khách thể quản lý thông qua cơ chế quản lý, nhằm đạt được mục đích của quản lý.
2.1.1.2. Quản lý giáo dục
Có nhiều khái niệm khác nhau, tuy cách diễn đạt khác nhau nhưng ta có thể hiểu chung là: Quản lý giáo dục là sự tác động có tổ chức, có định hướng, phù hợp với quy luật khách quan của chủ thể quản lý đến đối tượng quản lý nhằm đưa hoạt động giáo dục ở từng cơ sở trường học và của toàn thể hệ thống giáo dục đạt tới mục tiêu đã định.
1.1.1.3. Quản lý trường học
Theo Giáo sư Phạm Minh Hạc: Quản lý nhà trường là thực hiện đường lối của Đảng trong phạm vi trách nhiệm của mình, tức là đưa nhà trường vận hành theo nguyên lý giáo dục để tiến tới mục tiêu giáo dục, mục tiêu đào tạo đối với ngành giáo dục.
Như vậy xét một cách đầy đủ nhất quản lý nhà trường phổ thông thực chất là tác động có định hướng, có kế hoạch của chủ thể quản lý lên tất cả các nguồn lực nhằm đẩy mạnh các hoạt động của nhà trường theo nguyên lý giáo dục và tiến tới mục tiêu giáo dục mà trọng tâm của nó là đưa hoạt động dạy học tiến lên trạng thái mới về chất.
Người trực tiếp quản lý trường học và chịu trách nhiệm về toàn bộ hoạt động của trường học là hiệu trưởng và các phó hiệu trưởng. Trường phổ thông là một hệ mở, người quản lý ( tập thể Ban Giám hiệu ) thường thực hiện rất nhiều công việc khác nhau. Song quản lý nhà trường phổ thông trước hết là quản lý hoạt động dạy và học, đưa hoạt động đó từ trạng thái này đến trạng thái khác để dần tiến tới mục tiêu giáo dục. Cần phải tổ chức thực hiện kế hoạch đào tạo một cách hợp lý, coi trọng chất lượng giáo dục toàn diện đó là mục tiêu chính của nhà trường.
Để quản lý trường học có hiệu quả chủ thể quản lý ( hiệu trưởng ) cần thực hiện tốt các chức năng quản lý: Chức năng kế hoạch hóa, chức năng tổ chức, chức năng chỉ đạo, chức năng kiểm tra. Điều đáng nói ở đây là người hiệu trưởng phải biết vận dụng các chức năng quản lý nói chung vào quảng lý một trường học sao cho phù hợp với những quy luật, những đặc thù, những nội dung… của giáo dục trong một nhà trường.
1.1.1.4. Quản lý hoạt động dạy học:
Quản lý trường THCS gồm nhiều nội dung, song do phạm vi vấn đề nên chỉ đi sâu vào hoạt động dạy học.
Quản lý hoạt động dạy học là một trong những công việc quan trọng nhất trong công tác quản lý nhà trường. Quản lý hoạt động dạy học trong nhà trường là nội dung, là cách thức mà chủ thể quản lý cần cụ thể hoá để thực hiện các chức năng quản lý giáo dục và mục tiêu quản lý giáo dục. Trong quá trình dạy học, các yếu tố mục đích, nội dung, phương pháp, tổ chức, phương tiện dạy học, luôn vận động và kết hợp chặt chẽ với nhau thông qua hoạt động dạy của thầy và hoạt động học của trò. Hoạt động dạy của thày và họat động học của trò là hai hoạt động trung tâm của quá trình dạy học và là hai hoạt động có tính chất khác nhau nhưng thống nhất biện chứng với nhau trong mối quan hệ qua lại giữa thầy và trò, giữa dạy với học, chúng cùng lúc diễn ra trong những điều kiện cơ sở vật chất, kỹ thuật nhất định. Nếu coi quá trình dạy học như một hệ thống thì trong đó quan hệ dạy của thầy với học của trò thực chất là mối quan hệ điều khiển. Với tác động sư phạm của nhà giáo, thầy tổ chức điều khiển hoạt động của trò. Kết luận có ý nghĩa thực tiễn rút ra từ quá trình dạy học đối với người quản lý nhà trường là: Hành động quản lý chủ yếu tập trung vào hoạt động của thầy và trực tiếp với thầy, gián tiếp với trò; thông qua hoạt động của thầy để quản lý hoạt động của trò. Quản lý chuyên môn trong nhà trường thực chất là quản lý hoạt động dạy và học , trong đó ta cần quan tâm đến quản lý hoạt động dạy của thầy, quản lý hoạt động học của trò, quản lý trang thiết bị phục vụ cho dạy và học.
2.1.2. Căn cứ chính trị pháp lý:
Đề án trên đây được thực hiện bởi những căn cứ pháp lý:
- Căn cứ vào định hướng chung về phát triển giáo dục Việt Nam và giáo dục của thành phố Hải Phòng từ năm 2015 – 2020:
- Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng về tiếp tục đổi mới sự nghiệp giáo dục-đào tạo; Định hướng Chiến lược phát triển giáo dục đào tạo trong thời kỳ mới.
- Hội nghị lần thứ 8 BCH Trung ương khóa XI đã đề ra những mục tiêu, nhiệm vụ và giải pháp để đổi mới căn bản và giáo dục nước nhằm đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa-hiện đại hóa, trong đó nêu lên những nhiệm vụ liên quan đến giáo dục phổ thông.
- Triển khai thực hiện có hiệu quả Nghị quyết Đại hội XV Đảng bộ thành phố Hải Phòng nhiệm kỳ 2015 – 2020 và các nghị quyết của Đảng về Giáo dục và Đào tạo; Nghiêm chỉnh thi hành Luật giáo dục (2009); Xây dựng các chương trình hành động nhằm cụ thể hóa các nghị quyết của Đảng về giáo dục, tạo động lực hoàn thành thắng lợi mục tiêu phát triển Giáo dục - Đào tạo (2015 - 2020).
- Quy hoạch mạng lưới Giáo dục từ Mầm non đến Đại học để đáp ứng về quy mô, chất lượng, cơ cấu ngành nghề đào tạo, loại hình đào tạo cho tất cả các ngành, lĩnh vực kinh tế - xã hội của thành phố.
- Củng cố và giữ vững, đảm bảo tốt công tác phổ cập giáo dục Tiểu học đúng độ tuổi, phổ cập THCS, phổ cập GDTHPT và nghề cho Huyện cũng như toàn thành phố.
- Tiếp tục thực hiện đổi mới nội dung, chương trình giáo dục phổ thông, nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện; duy trì phát triển chất lượng giáo dục mũi nhọn, khắc phục cơ bản sự chênh lệch chất lượng giưac thành phố, thị trấn và các xã trong thành phố.
- Đẩy mạnh công tác xã hội hóa Giáo dục - Đào tạo theo tinh thần nghị quyết 05/2005/NQ - CP, ngày 18/04/2005 của chính phủ nhằm phát triển và thực hiện đa dạng hóa các loại hình trường lớp, tạo cơ hội cho mọi người được học tập thường xuyên và học tập suốt đời.
- Rá soát và đánh giá phân loại để quy hoạch đào tạo tuyển dụng đội ngũ nhà giáo, CBQL giáo dục nhằm đạt được trình độ đào tạo chuẩn 100%, trên chuẩn 85 % vào năm 2020, đáp ứng đủ về số lượng, đồng bộ cơ cấu, loại hình đào tạo.
- Đẩy mạnh phong trào xây dựng trường đạt chuẩn quốc gia; Phấn đấu 400 trường vào năm 2020, huy động mọi nguồn lực tăng cường xây dựng CSVC trường học theo phương châm: Chuẩn hóa, hiện đại hóa, phấn đấu đến năm 2020 đạt 100% phòng học kiên cố, cao tầng.
- Tham mưu với UBND Thành phố rà soát điều chỉnh, bổ sung các chính sách địa phương nhằm khuyến khích xã hội hóa Giáo dục - Đào tạo thu hút nhân tài phục vụ cho thành phố Hải Phòng.
- Tiếp tục đẩy mạnh phong trào thi đua “Hai tốt”, hoàn thành xuất sắc các tiêu chí theo chỉ tiêu của Bộ để giáo dục Hải Phòng đứng vị trí cao về công tác thi đua.
Căn cứ vào định hướng phát triển giáo dục bậc THCS của Huyện .................. .
- Thực hiện nghiêm túc tiến độ phổ cập GDTHCS: Trên cơ sở căn cứ kết quả báo cáo của các đơn vị xây dựng kế hoạch thực hiện tại các địa phương.
- Tổ chức tốt việc mở các lớp bổ túc văn hóa, học nghề tại các trung tâm bằng việc thống kê các số liệu điều tra phải chính xác và cập nhật, có kế hoạch tổ chức.
- Đối với các đơn vị còn thiếu GV cần tham mưu với cấp trên để tăng cường đội ngũ đủ GV giảng dạy tại các nhà trường.
- Xây dựng trường THCS đạt chuẩn quốc gia
- Quy hoạch đội ngũ giáo viên:
+ Giao chỉ tiêu cho Đại học Hải Phòng đào tạo trình độ Đại học và GV các bộ môn khoa học tự nhiên.
+ Điều chuyển GV giữa các xã vùng khó khăn với Thị trấn, ngoại thành với nội thành hợp lý để tránh tình trạng thừa thiếu GV cục bộ.
+ Bồi dưỡng trên chuẩn: Năm 2016 có 100% GV THCS đạt chuẩn, trong đó có 85 % trình độ trên chuẩn vào năm 2020.
+ Bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm, bồi dưỡng dạy kiêm nhiệm.
+ Bồi dưỡng thường xuyên.
- Thực hiện và triển khai có hiệu quả chương trình dạy học theo chuẩn kiến thức kỹ năng. Đổi mới tích cực nội dung, phương pháp dạy học theo quy định của Bộ GD & ĐT.
- Tổ chức tập huấn cho CBQL và GV trực tiếp giảng dạy bậc THCS (Phòng giáo dục, GV nòng cốt, GV trực tiếp giảng dạy).
2.1.3. Căn cứ thực tiễn
2.1.3.1.Căn cứ vào quản lý hoạt động dạy học ở Trường THCS.
2.1.3.2. Quản lý hoạt động dạy của người thầy:
a. Quản lý việc thực hiện chương trình.
Chương trình dạy học quy định nội dung, phương pháp, hình thức dạy học các môn, thời gian dạy từng môn, nhằm thực hiện những yêu cầu của một cấp học. Hiệu trưởng phải thực hiện đúng chương trình giáo dục, kế hoạch dạy học và biên chế năm học do Bộ trưởng Bộ GD&ĐT ban hành. Hiệu trưởng cần chỉ đạo giáo viên dạy đúng, đầy đủ theo phân phối chương trình, theo nội dung sách giáo khoa do Bộ GD&ĐT quy định cho từng môn học, khối lớp học. Hiệu trưởng, giáo viên thảo luận thêm bớt hoặc đảo lộn chương trình, thì phải được sự đồng ý phê duyệt của cấp trên. Do đó hiệu trưởng phải nắm vững mục tiêu, chương trình dạy học của cả cấp học, của từng khối lớp và chỉ đạo thực hiện nghiêm túc.
* Về yêu cầu nắm vững chương trình:
- Đối với cán bộ quản lý.
Trên lý thuyết yêu cầu Hiệu trưởng nắm vững chương trình là không giới hạn , càng sâu, càng rộng càng tốt. Một hiệu trưởng giỏi không thể thiếu sự hiểu biết vững chắc về chương trình. Song thực tế hiệu trưởng nắm vững chương trình cũng có một giới hạn. Cụ thể là nắm vững những vấn đề sau:
+ Những nguyên tắc cấu tạo chương trình dạy học của cấp học, môn học, nội dung và phạm vi kiến thức của từng môn học.
+ Phương pháp dạy học đặc trưng của bộ môn và các hình thức dạy học của môn học đó.
+ Kế hoạch dạy học của từng môn học, lớp học ( Phân phối chương trình, những quy định về hình thức dạy học, về kiểm tra, thực hành…)
* Phương pháp để nắm vững chương trình:
- Đầu năm học:
Hiệu trưởng phổ biến những thay đổi về nội dung chương trình dạy học theo chuẩn kiến thức kỹ năng ( nếu có ) theo các chỉ thị, hướng dẫn giảng dạy bộ môn của Bộ GD&ĐT hoặc uỷ nhiệm cho tổ trưởng chuyên môn trực tiếp làm việc này với giáo viên. Chỉ đạo tổ chuyên môn thảo luận về những vấn đề nảy sinh trong thực tiễn dạy học của năm học trước và những vẫn đề mới của chương trình dạy học để thực hiện thống nhất trong những năm học tiếp theo.
- Hàng tháng, hết học kỳ và cuối năm học:
+ Kiểm điểm, đánh giá tình hình thực hiện chương trình dạy học từng bộ môn, từng khối lớp, cả bậc học.
+ Nhận xét, phát hiện những vấn đề cần uốn nắn.
+ Thảo luận những vấn do tình hình dạy học đặt ra để nắm vững chương trình.
+ Hiệu trưởng chỉ đạo tổ chuyên môn yêu cầu giáo viên lập kế hoạch dạy học môn học do mình phụ trách, trong đó phần thực hiện chương trình dạy học phải được thể hiện rõ. Cùng với tổ chuyên môn hướng dẫn, góp ý kiến và duyệt kế hoạch dạy học của từng giáo viên.
+ Điều kiện hàng đầu đảm bảo cho việc thực hiện chương trình là thời gian. Do vậy hiệu trưởng phải chấp hành quy định thời gian giành cho việc thực hiện chương trình dạy học mà Bộ GD&ĐT đã quy định về biên chế năm học. Nếu không đủ thời gian thì không thể đòi hỏi giáo viên thực hiện chương trình dạy học. Việc cho học sinh toàn trường tạm thời nghỉ học vì những lý do đặc biệt không được quy định trong biên chế năm học phải được Chủ tịch Uỷ ban nhân dân huyện cho phép.
+ Hiệu trưởng cùng với các phó hiệu trưởng và tổ trưởng chuyên môn phân công nhau theo dõi, nắm tình hình thực hiện chương trình dạy học hàng tuần, hàng tháng của giáo viên. Nhưng điều quan trọng là hiệu trưởng phải tiến hành phân tích tình hình thực hiện chương trình dạy học sau mỗi lần tổng hợp theo tuần, tháng, học kỳ và cả năm học.
+ Ban giám hiệu cần sử dụng các bảng biểu, hồ sơ giáo viên như: sổ báo giảng, sổ ghi đầu bài, giáo án, sổ dự giờ hay trực tiếp dự giờ thăm lớp để nắm tình hình thực hiện phân phối chương trình dạy học của các môn, các khối lớp sao cho đồng đều, cân đối, tránh so le, thiếu bài. Kịp thời xử lý hàng ngày các “sự cố” ảnh hưởng đến thực hiện chương trình.
Việc chỉ đạo thực hiên chương trình của hiệu trưởng, phó hiệu trưởng phải gắn liền với việc quản lý các điều kiện cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ dạy và học, chỉ đạo tốt việc xây dựng, bảo quản CSVC, sử dụng đồ dùng, phương tiện phục vụ cho việc nâng cao chất lượng giảng dạy và học tập. Cán bộ quản lý phải thường xuyên nắm vững hiện trạng đồ dùng dạy học cũng như các trang thiết bị khác phục vụ cho dạy học, quan tâm bảo quản sử dụng các thứ đó vào việc dạy học ( khai thác triệt để thiết bi dạy học hiện có), khắc phục tình trạng giáo viên ngại sử dụng đồ dùng.
b. Quản lý việc soạn bài và chuẩn bị giờ lên lớp của giáo viên:
Hai loại công việc chủ yếu của giai đoạn chuẩn bị trước giờ lên lớp của giáo viên là: soạn bài và chuẩn bị các thiết bị, thí nghiệm ( nếu có ) của bài học. Để quản lý tốt hao loại công việc nói trên, hiệu trưởng, phó hiệu trưởng cần tập trung vào một số công việc như sau:
- Chỉ đạo tổ trưởng chuyên môn: hướng dẫn giáo viên lập kế hoạch soạn bài theo phân phối chương trình, kế hoạch làm đồ dùng tự tạo.
- Hiệu trưởng, hiệu phó cùng với tổ trưởng chuyên môn thống nhất yêu cầu nội dung và cách soạn bài ( theo mẫu thiết kế giáo án của Bộ, Sở, Phòng đã gợi ý và những quy định thêm của nhà trường nếu có ) làm cho mỗi giáo viên thực sự có ý thức chuẩn bị bài dạy thật tốt, tránh những việc làm hình thức, gò bó.
- Hướng dẫn việc sử dụng SGK, sách hướng dẫn giảng dạy… ( các tài liệu chỉ để tham khảo và giúp giáo viên dạy không sai chứ không phải là giáo án của mỗi giáo viên )
- Tổ chức rút kinh nghiệm trong các tổ chuyên môn, nhóm chuyên môn và cải tiến việc soạn bài.
- Quy định về việc dùng các bài soạn đã có ( những giáo viên giỏi có thể sử dụng bài soạn tốt có bổ sung hoặc những giáo viên khá, giỏi khác với những giáo viên dạy trung bình, yếu, kém nhưng phải có sự đồng ý của Phòng GD&ĐT).
- Hiệu trưởng, các phó hiệu trưởng cùng các tổ trưởng chuyên môn phân công trách nhiệm kiểm tra, theo dõi, nắm tình hình chuẩn bị bài của giáo viên như: kiểm tra phân phối chương trình, đối chiếu với giáo án và bài dạy trên lớp, chú trọng kiểm tra trực tiếp những tiết dạy trong đó cần đến giáo cụ trực quan, đồ dùng dạy học, thí nghiệm, kịp thời nêu gương làm tốt cũng như góp ý phê bình những giáo viên hoặc những tiết dạy chưa tốt.
c. Quản lý việc lên lớp:
Giờ lên lớp giữ vai trò quyết định chất lượng dạy học. Đối với giờ lên lớp vai trò của hiệu trưởng là gián tiếp. Nhưng không phải hiệu trưởng không thể tác động có hiệu quả đến giờ lên lớp. Hiệu trưởng có những biện pháp tạo khả năng, điều kiện cho giáo viên lên lớp ( giờ lên lớp) có hiệu quả, mặt khác, hiệu trưởng cùng với những người giúp việc phải tìm mọi biện pháp tác động càng trực tiếp càng tốt đến giờ lên lớp của giáo viên. Đó là tư tưởng chỉ đạo trong việc quản lý giờ lên lớp của giáo viên. Giờ lên lớp là một khâu trong quá trình dạy học được kết thúc trọn vẹn trong khuôn khổ nhất định về thời gian theo quy định của kế hoạch dạy học. Do đó, trong mỗi giờ lên lớp, hoạt động dạy của giáo viên và hoạt động học của học sinh đều thực hiện dưới sự tác động tương hỗ giữa các yếu tố cơ bản của quá trình dạy học, đó là mục đích, nội dung, phương pháp, phương tiện và hình thức tổ chức dạy học.
Để quản lý giờ lên lớp hiệu trưởng cần làm một số việc sau:
- Xây dựng tiêu chuẩn giờ lên lớp.
Đánh giá một giờ dạy, phải xem xét phân tích giờ dạy đó đã giải quyết được mức độ nào theo mục đích đặt ra trên cơ sở sử dụng phương pháp, phương tiện và cách tổ chức phù hợp với nội dung của giờ dạy đó. Nghĩa là phải đánh giá giờ dạy của giáo viên một cách toàn diện theo các yếu tố của quy trình dạy học. Nội dung cần đạt trong tiêu chuẩn một giờ lên lớp được thể hiện trong hướng dẫn đánh giá và xếp loại giờ dạy ở bậc trung học.
- Sử dụng thời khoá biểu trong quản lý giờ lên lớp.
Trên cơ sở kế hoạch dạy học và biên chế năm học trường THCS, hiệu trưởng cho xây dựng thời khoá biểu của trường. Thời khoá biểu là một loại kế hoạch có dạng “chương trình khoá”. Thời khoá biểu được sắp xếp theo những nguyên tắc nhất định. Thời khoá biểu phải phù hợp với cường độ nhận thức của học sinh, phù hợp với tâm sinh lý lứa tuổi, đảm bảo quyền lợi học tập của học sinh và những quy định về chế độ đối với giáo viên, đảm bảo sự sắp xếp xen kẽ giữa các môn học, tạo sự cân đối, tương quan khoa học giữa lao động dạy của thầy và lao động học của trò trong cả tuần. Thời khoá biểu trong nhà trường có vai trò rất quan trọng và được giáo viên đặc biệt quan tâm. Thời khoá biểu thể hiện cụ thể hoá kế hoạch dạy học, là lệnh của người đứng đầu nhà trường buộc mọi thành viên trong trường phải nghiêm túc thực hiện, nó các tác dụng duy trì nề nếp dạy học, điều khiển tiến độ, nhịp điệu dạy và học trong ngày, trong tuần tạo nên bầu không khí sư phạm vừa trang nghiêm vừa sôi động của nhà trường. Chính vì vậy Ban giám hiệu phải thực sự coi trọng thời khoá biểu, coi đó là một yếu tố quan trọng trong quản lý hoạt động dạy học và quản lý lao động của giáo viên trong nhà trường.
- Xây dựng kế hoạch kiểm tra, dự giờ, thăm lớp
Xây dựng kế hoạch kiểm tra, dự giờ, thăm lớp để hàng ngày năm sbắt tình hình dạy và học, ra vào lớp của giáo viên. Những nơi có điêu fkiện có thể quản lý giờ lên lớp bằng hệ thống camêra. Đồng thời hiệu trưởng cần xem xét hệ thống sổ ghi đầu bài, sổ trực ban của Đoàn đội và các loại sổ khác phản ánh tình hình dạy học trên lớp. Hiệu trưởng, các phó hiệu trưởng có kế hoạch dự giờ giáo viên, đảm bảo trong năm học tất cả các giáo viên đều được các thành viên của Ban giám hiệu dự giờ ít nhất một lần ( không tính những giờ dự trong các kỳ hội giảng nhà trường). Khi cần thiết đánh giá giáo viên giỏi hoặc giáo viên còn yếu thì phải dự nhiều giờ dạy của họ và chọn dự ở nhiều thời điểm khác nhau. Sau khi dự giờ, nhất thiết phải trao đổi với tổ trưởng chuyên môn và cùng tổ trưởng chuyên môn nhận xét, rút kinh nghiệm đối với giáo viên được dự giờ.
- Tổ chức các chuyên đề lên lớp.
Để nâng cao chất lượng giờ lên lớp cần phải tổ chức các chuyên đề về giờ lên lớp như: Toạ đàm về đổimới phương pháp giảng dạy, về các tình huống ứng xử sư phạm, tổ chức giờ dạy mẫu, tổ chức hội giảng… Điều lưu ý khi tổ chức những chuyên đề là biết chọn những đề tài thiết thực đối với tình hình cụ thể của nhà trường và phải chuẩn bị chu đáo khi thực hiện từng chuyên đề đó.
- Tổ chức và hướng dẫn học sinh học tập:
Yêu cầu giáo viên hướng dẫn học sinh phương pháp học bài, phương pháp làm bài, có chú ý đến phân loại các đối tượng học sinh, tăng cường kiểm tra việc tự học ở nhà của học sinh.
Hiệu trưởng yêu cầu giáo viên chủ nhiệm lớp phối hợp chặt chẽ giáo viên bộ môn để điều hoà số lượng bài học, bài làm về nhà cho học sinh tránh tình trạng “quá tải” trong một thời gian ngắn đối với học trò.
d. Quản lý hồ sơ chuyên môn của giáo viên
Hồ sơ là phương tiện phản ánh quá trình quản lý, mang tính khách quan và cụ thể. Quản lý việc dạy học của giáo viên thông qua việc lập hồ sơ chuyên môn sẽ giúp hiệu trưởng nắm chắc, nắm cụ thể tình hình hoạt động dạy cảu giáo viên, hồ sơ cần có đã đựơc quy định trong “Điều lệ trường phổ thông”:
- Kế hoạch giảng dạy bộ môn
- Các bài soạn ( soạn mới hoặc chép sử dụng giáo án cũ nhung phải có bổ sung và tuỳ theo từng đối tượng)
- Các loại sổ sách: Sổ chủ nhiệm lớp, sổ dự giờ thăm lớp, sổ báo giảng, sổ ghi điểm cá nhân.
- Các loại hồ sơ khác theo quy định của Phòng GD&ĐT và nhà trường ( nếu có)
- Sách giáo khoa, sách hướng dẫn giảng dạy, chương trình và phân phối chương trình bộ môn.
Để quản lý hồ sơ chuyên môn của giáo viên, hiệu trưởng cần quy định nội dung và mẫu, cách ghi chép các loại hồ sơ, lên lịch kiểm tra cho từng loại hồ sơ, phối hợp với phó hiệu trưởng và tổ trưởng chuyên môn kiểm tra hồ sơ của giáo viên theo lịch đã đề ra.
e. Quản lý việc tổ chức sinh hoạt chuyên môn của giáo viên:
- Trong trường phổ thông sinh hoạt chuyên môn của giáo viên là việc diễn ra thường xuyên đối với các nhà giáo. Yêu cầu hiệu trưởng xếp “lịch cứng” như một thời khoá biểu dành cho các tổ, nhóm chuyên môn, đảm bảo 100% giáo viên tham gia họp tổ, nhóm chuyên môn theo đúng “Điều lệ trường phổ thông”.
- Hiệu trưởng hướng dẫn nội dung sinh hoạt tổ, nhóm chuyên môn, thông thường có hai phần: phần có tính chất hành chính và phần có nội dung chuyên môn.
- Quy định những nội dung trọng tâm trong sinh hoạt tổ nhóm chuyên môn như tổ chức các chuyên đề về nội dung kiến thức; cách soạn giáo án; phương pháp dạy học phân môn, từng chương, từng bài; sử dụng đồ dùng và cách làm đồ dùng tự tạo; cách kiểm tra, đánh giá học sinh; dự giờ rút kinh nghiệm; hội thảo các vấn đề bức xúc trong dạy học… Cần bố trí đủ thời gian cho hoạt động này ( mỗi buổi là 3 tiết). Những nội dung sinh hoạt tổ cần xây dựng từ đầu năm học và được ban giám hiệu duyệt.
- Coi sinh hoạt chuyên môn ở tổ nhóm là loại hình bồi dưỡng bắt buộc đối với mọi giáo viên đứng lớp để trau dồi chuyên môn trong đội ngũ các nhà giáo, lấy đó là một tiêu chí đánh giá thi đua trong đơn vị.
g. Quản lý việc bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ cho giáo viên:
Quản lý hoạt động bồi dưỡng trình độ chuyên môn, nghiệp vụ của giáo viên để họ theo kịp những thay đổi của nội dung, chương trình cũng là một trong những hoạt động quản lý hoạt động dạy và học. Ngày nay, dưới thời đại bùng nổ thông tin, người thầy, cần phải luôn cập nhật những thông tin mới không chỉ trong sách vở mà còn trong cuộc sống xã hội nhằm đưa đến cho học sinh nguồn tri thức mới. Nội dung này sẽ được trình bày kỹ ở phần biện pháp quản lý hoạt động dạy và học.
2.1.3.3. Quản lý hoạt động học của học sinh
Căn cứ tình hình thực tên của nhà trường, hiệu trưởng thống nhất yêu cầu và biện pháp giáo dục tinh thần, thái độ và động cơ học tập, phương pháp học tập của học sinh đối với tất cả giáo viên bộ môn, giáo viên chủ nhiệm cũng như các tổ chức đoàn thể trong nhà trường. Giáo dục tinh thần, thái độ học tập phải được cụ thể hoá trong nội quy nhà trường để học sinh rèn luyện thường xuyên, thành những thói quen tự giác. Xây dựng và chỉ đạo nền nếp học tập với nội dung hướng vào những vấn đề sau:
- Những quy định về tinh thần, thái độ học tập: chăm chỉ, chuyên cần, học bài làm bài đầy đủ, trung thực trong học tập, tham gia các hoạt động ngoài giờ…
- Về tổ chức học tập ở trường, ở nhà.
- Về sử dụng chuẩn bị đồ dùng dạy học
- Về khen thưởng và kỷ luật trong việc chấp hành nề nếp
Xây dựng quỹ khen thưởng, áp dụng các hình thức động viên tinh thần học tập của học sinh.
- Hàng tháng Ban giám hiệu thu thập tình hình, phân tích đánh giá kết quả học tập của học sinh theo các mặt:
+ Tình hình thực hiện nền nếp học tập, tinh thần thái độ học tập, sự chuyên cần, kỷ luật trong học tập.
+Tổ chức tốt việc kiểm tra, đánh giá chất lượng dạy học, qua đó có biện pháp tác động vào các khâu của quá trình giáo dục nhằm đạt được mục tiêu giáo dục.
+ Kết quả học tập các môn học: Điểm số, tình hình kiểm tra, nhận xét đánh giá của giáo viên về học tập của học sinh, chú ý đến kết quả học tập của hai đối tượng học sinh kém và học sinh giỏi.
- Phối hợp với các lực lượng giáo dục quản lý hoạt động học tập của học sinh, đồng thời phát uy vai trò làm chủ của học sinh trong hoạt động học tập bao gồm:
+ Tổ chức các hoạt động học tập, lao động, vui chơi, giải trí, phù hợp tâm lý và sức khoẻ học sinh. Hiệu trưởng cần tạo ra các sân chơi như “trí tuệ học đường”, “ hái hoa dân chủ” thành lập các câu lạc bộ, tổ chức tham quan, tổ chức các buổi nói chuyện…vv.
+ Tổ chức sự phối hợp giữa giáo viên bộ môn, giáo viên chủ nhiệm lớp và tổ chức Đoàn, Đội với gia đình học sinh để quản lý chặt chẽ hoạt động học tập của học sinh từ trong lớp, trong trường đến gia đình các em.
+ Đề cao vai trò tổ chức Đoàn, Đội thông qua Đoàn, Đội phát huy vai trò làm chủ tập thể của học sinh, để học sinh tự giác, tích cực và tự quản các hoạt động học tập.
1.1.3.2. Quản lý CSVC phục vụ cho dạy và học
Điều kiện CSVC phục vụ cho dạy học vừa là nội dung quản lý, vừa là biện pháp quản lý hoạt động dạy và học. Vì vậy, cán bộ quản lý cần chú trọng việc xây dựng, sử dụng và bảo quản CSVC phục vụ cho dạy và học bằng các biện pháp chủ yếu sau:
- Quản lý việc bảo quản, sử dụng CSVC, các phương tiện dạy học: Phòng học, bàn ghế, hệ thống bảng, SGK, các tài liệu, đồ dùng dạy học, thiết bị phục vụ dạy học ( ti vi, đầu viđiô, băng hình, máy chiếu…) phòng thí nghiệm, thực hành, phòng chức năng, phòng bộ môn, thư viện… Phát huy tối đa hiệu quả sử dụng cơ sở vật chất, các thiết bị dạy học, góp phần nâng cao chất lượng giờ dạy.
- Căn cứ vào các văn bản của Bộ GD&ĐT về tiêu chuẩn, số lượng, chất lượng các điều kiện vật chất trường học của cấp học và tình hình thực tế nhà trường mà lập kế hoạch trước mắt, lâu dài cho việc xây dựng, mua sắm mới, làm thêm đồ dùng dạy học…
- Cho giáo viên thảo luận và cùng nhau xây dựng những quy định về bảo quản và sử dụng CSVC, từ đó mọi người tự giác thực hiện.
- Phân công giáo viên phụ trách các phòng đồ dùng, thư viện, phòng tin học
Đảng ta rất quan tâm đến vấn đề giáo dục và đào tạo. Trong các Nghị quyết Hội nghị BCHTW Đảng toàn quốc lần thứ XII, đã xác định cùng với khoa học và công nghệ, Giáo dục & Đào tạo là quốc sách hàng đầu, “Giáo dục & Đào tạo cùng với khoa học và công nghệ là nhân tố quyết định tăng trưởng kinh tế và phát triển xã hội, đầu tư cho Giáo dục và Đào tạo là đầu tư phát triển”. Đồng thời các Nghị quyết đó cũng khẳng định việc đổi mới nội dung, phương pháp giáo dục - đào tạo, nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên, cán bộ quản lý và tăng cường CSVC các trường học là một nhiệm vụ trọng tâm của giáo dục - đào tạo.
Bộ giáo dục và đào tạo đã chỉ thị toàn ngành tập trung thực hiện tốt các nhiệm vụ trọng tâm như: Tiếp tục đổi mới công tác quản lý giáo dục, thực hiện phân cấp quản lý về giáo dục tăng quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm của cơ sở giáo dục. Thực hiện nghiêm túc quy định về công khai đối với các cơ sở của hệ thống giáo dục quốc dân; Nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động giáo dục, tiếp tục triển khai có hiệu quả, sáng tạo các cuộc vân động và phong trào thi đua trong giáo dục. Thực hiện nghiêm túc quy định về đạo đức nhà giáo; Chăm lo, đầu tư phát triển đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục; Phát triển mạng lưới trường, lớp học và tích cực tăng cường cơ sở vật chất, thiết bị giáo dục nhằm nâng cao chất lượng giáo dục.
( Trích trong tài liệu hướng dẫn nhiệm vụ năm học 2016 – 2017 )
Tiếp tục thực hiện đổi mới phương pháp dạy học ( PPDH ), đổi mới kiểm tra đánh giá, tạo sự chuyển biến cơ bản về đổi mới kiểm tra đánh giá nhằm thúc đẩy đổi mới phương pháp dạy học, nâng cao chất lượng giáo dục. Tiếp tục thực hiện có hiệu quả chủ trương “ Mỗi giáo viên, cán bộ quản lý giáo dục thực hiện một đổi mới” trong PPDH và quản lý. Mỗi trường có một kế hoạch cụ thể về đổi mới trong PPDH và quản lý”. Mỗi trường có một kế hoạch cụ thể về đổi mới PPDH. Mỗi việc làm đổi mới cần mang tính thực tế, phù hợp với công tác quản lý, giáo dục trong nhà trường. Tăng cường kỉ cương, nền nếp trong quản lý dạy học, kiểm tra đánh giá, thi cử. Tăng cường vai trò của Phòng GD & ĐT và nhà trường công tác kiểm tra giám sát việc thực hiện chương trình giáo dục, chỉ đạo đổi mới PPDH, đổi mới kiểm tra đánh giá, đảm bảo an toàn, nghiêm túc, đúng quy chế.
Huyện ................. là đơn vị xa trung tâm thành phố Hải Phòng song cũng đã chỉ đạo các trường thực hiện tốt việc quản lý hoạt động dạy học theo hướng đổi mới phương pháp, từ năm 2010 tới nay. Trong quá trình thực hiện bước đầu đã đạt được những kết quả khá phấn khởi, cán bộ quản lý được tập huấn và nắm vững nội dung, yêu cầu đổi mới phương pháp dạy học , đội ngũ giáo viên được bồi dưỡng chu đáo, phương pháp dạy và học được đổi mới, CSVC được tăng cường, trang thiết bị đồ dùng dạy học được trang bị khá đồng bộ… Tuy nhiên so với yêu cầu còn nhiều vấn đề bất cập và bộc lộ những nhược điểm trong quá trình quản lý hoạt động dạy học từ Phòng GD&ĐT cho tới Hiệu trưởng các trường phổ thông, cần thiết phải tổ chức nghiên cứu nhằm tìm kiếm các biện pháp hiệu quả đề quản lý hoạt động dạy học ở các trường phổ thông trên địa bàn huyện .
Xuất phát từ những lý do trên tôi chọn đề tài nghiên cứu cho đề tài của mình: “Một số giải pháp quản lý nhằm nâng cao chất lượng hoạt động dạy học ở các trường THCS huyện ................., Thành phố Hải Phòng”. làm Đề án tốt nghiệp Cao cấp lý luận chính trị Lớp B22 - K66 .
1. 2. MỤC TIÊU CỦA ĐỀ ÁN
Trên cơ sở đánh giá thực trạng việc Dạy học tại các trường THCS tại Huyện .................. Từ đó đề xuất một số giải pháp quản lý nhằm nấng cao chất lượng hoạt động dạy học của Hiệu trưởng nhằm nâng cao chất lượng dạy học ở các trường THCS tại huyện ................., thành phố Hải Phòng.
1.3. NHIỆM VỤ CỦA ĐỀ ÁN
+ Nghiên cứu cơ sở lý luận về vấn đề quản lý hoạt động dạy học ở các trường THCS.
+ Nghiên cứu thực trạng quản lý hoạt động dạy học ở các trường THCS tại Huyện ..................
+ Đề xuất và khảo nghiệm tính cấp thiết, khả thi của một số biện pháp quản lý hoạt động dạy học các trường THCS trong huyện ................., thành phố Hải Phòng.
+ Kiến nghị với các cấp lãnh đạo, với cán bộ quản lý, với giáo viên, học sinh các trường THCS trong huyện ................. về vấn đề có liên quan.
1.4. GIỚI HẠN CỦA ĐỀ ÁN:
1.4.1. Đối tượng nghiên cứu:
- Quá trình quản lý hoạt động dạy học tại các trường THCS
- Giải pháp quản lý nhâng cao chất lượng hoạt động dạy học ở các trường THCS, huyện ................., thành phố Hải Phòng
1.4.2. Phạm vi:
Phạm vi nghiên cứu: đề tài chỉ tập trung nghiên cứu các giải pháp quản lý hoạt động dạy học của Hiệu trưởng 2 trường THCS, đó là Trường THCS Thị trấn ................. và Trung học cơ sở Thị trấn Cát Bà thuộc huyện ................., thành phố Hải Phòng năm học 2016 – 2017 và năm học 2017 – 2018 .
PHẦN 2. NỘI DUNG
2.1. CĂN CỨ XÂY DỰNG ĐỀ ÁN
2.1.1 Căn cứ khoa học, lý luận
* Một số khái niệm cơ bản
Quán triệt những quan điểm chỉ đạo và những định hướng đổi mới được thể hiện trong các Nghị quyết, chỉ thị của Đảng và Nhà nước ta, ngành giáo dục - đào tạo cả nước đã tiến hành đổi mới nhằm đưa giáo dục phổ thông phát triển toàn diện, tiếp cận với nền giáo dục các nước pháp triển, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước. Đổi mới công tác quản lý giáo dục nói chung và quản lý một nhà trường nói riêng được coi là khâu đột phá.
2.1.1.1. Quản lý.
- Quản lý là sự tác động của cơ quan quản lý vào đối tượng quản lý, tạo ra sự chuyển biến của toàn bộ hệ thống hướng vào mục tiêu nhất định ( giáo trình quản lý – Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh )
- Quản lý là dạng lao động đặc biệt của người lãnh đạo, mang tính tổng hợp các loại lao động trí óc, liên kết các bộ máy thành chỉnh thể thống nhất, điều hoà phối hợp các khâu, các cấp quản lý hoạt động nhịp nhàng để tạo hiệu quả quản lý. ( Mai Hữu Khuê – Học viện hành chính Quốc gia)
Như vậy có thể khái quát: Quản lý là phương pháp mà thông qua người khác để đạt được mục tiêu của mình. Đó là cách thức tác động ( sự tác động có tổ chức, mục đích …) của chủ thể quản lý nên chủ thể bị quản lý bằng các chế định xã hội, bằng tổ chức và nhân lực, tài lực và vật lực, phẩm chất uy tín của cơ quan quản lý hay người quản lý nhằm sử dụng có hiệu quả nhất các tiềm năng, các cơ hội của tổ chức nhằm đạt được mục đích trong điều kiện môi trường luôn biến động.
Như vậy, rõ ràng “ Quản lý không chỉ là một khoa học mà còn là nghệ thuật” và “ Hoạt động quản lý vừ có tính chất khách quan, vừa mang tính chủ quan, vừa có tính pháp luật Nhà nước , vừa có tính xã hội rộng rãi,…chúng là những mặt đối lập trong một thể thống nhất ” .
Có thể xem quản lý là một quá trình tác động có mục đích, có kế hoạch nhằm gây ảnh hưởng của chủ thể quản lý đến khách thể quản lý thông qua cơ chế quản lý, nhằm đạt được mục đích của quản lý.
2.1.1.2. Quản lý giáo dục
Có nhiều khái niệm khác nhau, tuy cách diễn đạt khác nhau nhưng ta có thể hiểu chung là: Quản lý giáo dục là sự tác động có tổ chức, có định hướng, phù hợp với quy luật khách quan của chủ thể quản lý đến đối tượng quản lý nhằm đưa hoạt động giáo dục ở từng cơ sở trường học và của toàn thể hệ thống giáo dục đạt tới mục tiêu đã định.
1.1.1.3. Quản lý trường học
Theo Giáo sư Phạm Minh Hạc: Quản lý nhà trường là thực hiện đường lối của Đảng trong phạm vi trách nhiệm của mình, tức là đưa nhà trường vận hành theo nguyên lý giáo dục để tiến tới mục tiêu giáo dục, mục tiêu đào tạo đối với ngành giáo dục.
Như vậy xét một cách đầy đủ nhất quản lý nhà trường phổ thông thực chất là tác động có định hướng, có kế hoạch của chủ thể quản lý lên tất cả các nguồn lực nhằm đẩy mạnh các hoạt động của nhà trường theo nguyên lý giáo dục và tiến tới mục tiêu giáo dục mà trọng tâm của nó là đưa hoạt động dạy học tiến lên trạng thái mới về chất.
Người trực tiếp quản lý trường học và chịu trách nhiệm về toàn bộ hoạt động của trường học là hiệu trưởng và các phó hiệu trưởng. Trường phổ thông là một hệ mở, người quản lý ( tập thể Ban Giám hiệu ) thường thực hiện rất nhiều công việc khác nhau. Song quản lý nhà trường phổ thông trước hết là quản lý hoạt động dạy và học, đưa hoạt động đó từ trạng thái này đến trạng thái khác để dần tiến tới mục tiêu giáo dục. Cần phải tổ chức thực hiện kế hoạch đào tạo một cách hợp lý, coi trọng chất lượng giáo dục toàn diện đó là mục tiêu chính của nhà trường.
Để quản lý trường học có hiệu quả chủ thể quản lý ( hiệu trưởng ) cần thực hiện tốt các chức năng quản lý: Chức năng kế hoạch hóa, chức năng tổ chức, chức năng chỉ đạo, chức năng kiểm tra. Điều đáng nói ở đây là người hiệu trưởng phải biết vận dụng các chức năng quản lý nói chung vào quảng lý một trường học sao cho phù hợp với những quy luật, những đặc thù, những nội dung… của giáo dục trong một nhà trường.
1.1.1.4. Quản lý hoạt động dạy học:
Quản lý trường THCS gồm nhiều nội dung, song do phạm vi vấn đề nên chỉ đi sâu vào hoạt động dạy học.
Quản lý hoạt động dạy học là một trong những công việc quan trọng nhất trong công tác quản lý nhà trường. Quản lý hoạt động dạy học trong nhà trường là nội dung, là cách thức mà chủ thể quản lý cần cụ thể hoá để thực hiện các chức năng quản lý giáo dục và mục tiêu quản lý giáo dục. Trong quá trình dạy học, các yếu tố mục đích, nội dung, phương pháp, tổ chức, phương tiện dạy học, luôn vận động và kết hợp chặt chẽ với nhau thông qua hoạt động dạy của thầy và hoạt động học của trò. Hoạt động dạy của thày và họat động học của trò là hai hoạt động trung tâm của quá trình dạy học và là hai hoạt động có tính chất khác nhau nhưng thống nhất biện chứng với nhau trong mối quan hệ qua lại giữa thầy và trò, giữa dạy với học, chúng cùng lúc diễn ra trong những điều kiện cơ sở vật chất, kỹ thuật nhất định. Nếu coi quá trình dạy học như một hệ thống thì trong đó quan hệ dạy của thầy với học của trò thực chất là mối quan hệ điều khiển. Với tác động sư phạm của nhà giáo, thầy tổ chức điều khiển hoạt động của trò. Kết luận có ý nghĩa thực tiễn rút ra từ quá trình dạy học đối với người quản lý nhà trường là: Hành động quản lý chủ yếu tập trung vào hoạt động của thầy và trực tiếp với thầy, gián tiếp với trò; thông qua hoạt động của thầy để quản lý hoạt động của trò. Quản lý chuyên môn trong nhà trường thực chất là quản lý hoạt động dạy và học , trong đó ta cần quan tâm đến quản lý hoạt động dạy của thầy, quản lý hoạt động học của trò, quản lý trang thiết bị phục vụ cho dạy và học.
2.1.2. Căn cứ chính trị pháp lý:
Đề án trên đây được thực hiện bởi những căn cứ pháp lý:
- Căn cứ vào định hướng chung về phát triển giáo dục Việt Nam và giáo dục của thành phố Hải Phòng từ năm 2015 – 2020:
- Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng về tiếp tục đổi mới sự nghiệp giáo dục-đào tạo; Định hướng Chiến lược phát triển giáo dục đào tạo trong thời kỳ mới.
- Hội nghị lần thứ 8 BCH Trung ương khóa XI đã đề ra những mục tiêu, nhiệm vụ và giải pháp để đổi mới căn bản và giáo dục nước nhằm đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa-hiện đại hóa, trong đó nêu lên những nhiệm vụ liên quan đến giáo dục phổ thông.
- Triển khai thực hiện có hiệu quả Nghị quyết Đại hội XV Đảng bộ thành phố Hải Phòng nhiệm kỳ 2015 – 2020 và các nghị quyết của Đảng về Giáo dục và Đào tạo; Nghiêm chỉnh thi hành Luật giáo dục (2009); Xây dựng các chương trình hành động nhằm cụ thể hóa các nghị quyết của Đảng về giáo dục, tạo động lực hoàn thành thắng lợi mục tiêu phát triển Giáo dục - Đào tạo (2015 - 2020).
- Quy hoạch mạng lưới Giáo dục từ Mầm non đến Đại học để đáp ứng về quy mô, chất lượng, cơ cấu ngành nghề đào tạo, loại hình đào tạo cho tất cả các ngành, lĩnh vực kinh tế - xã hội của thành phố.
- Củng cố và giữ vững, đảm bảo tốt công tác phổ cập giáo dục Tiểu học đúng độ tuổi, phổ cập THCS, phổ cập GDTHPT và nghề cho Huyện cũng như toàn thành phố.
- Tiếp tục thực hiện đổi mới nội dung, chương trình giáo dục phổ thông, nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện; duy trì phát triển chất lượng giáo dục mũi nhọn, khắc phục cơ bản sự chênh lệch chất lượng giưac thành phố, thị trấn và các xã trong thành phố.
- Đẩy mạnh công tác xã hội hóa Giáo dục - Đào tạo theo tinh thần nghị quyết 05/2005/NQ - CP, ngày 18/04/2005 của chính phủ nhằm phát triển và thực hiện đa dạng hóa các loại hình trường lớp, tạo cơ hội cho mọi người được học tập thường xuyên và học tập suốt đời.
- Rá soát và đánh giá phân loại để quy hoạch đào tạo tuyển dụng đội ngũ nhà giáo, CBQL giáo dục nhằm đạt được trình độ đào tạo chuẩn 100%, trên chuẩn 85 % vào năm 2020, đáp ứng đủ về số lượng, đồng bộ cơ cấu, loại hình đào tạo.
- Đẩy mạnh phong trào xây dựng trường đạt chuẩn quốc gia; Phấn đấu 400 trường vào năm 2020, huy động mọi nguồn lực tăng cường xây dựng CSVC trường học theo phương châm: Chuẩn hóa, hiện đại hóa, phấn đấu đến năm 2020 đạt 100% phòng học kiên cố, cao tầng.
- Tham mưu với UBND Thành phố rà soát điều chỉnh, bổ sung các chính sách địa phương nhằm khuyến khích xã hội hóa Giáo dục - Đào tạo thu hút nhân tài phục vụ cho thành phố Hải Phòng.
- Tiếp tục đẩy mạnh phong trào thi đua “Hai tốt”, hoàn thành xuất sắc các tiêu chí theo chỉ tiêu của Bộ để giáo dục Hải Phòng đứng vị trí cao về công tác thi đua.
Căn cứ vào định hướng phát triển giáo dục bậc THCS của Huyện .................. .
- Thực hiện nghiêm túc tiến độ phổ cập GDTHCS: Trên cơ sở căn cứ kết quả báo cáo của các đơn vị xây dựng kế hoạch thực hiện tại các địa phương.
- Tổ chức tốt việc mở các lớp bổ túc văn hóa, học nghề tại các trung tâm bằng việc thống kê các số liệu điều tra phải chính xác và cập nhật, có kế hoạch tổ chức.
- Đối với các đơn vị còn thiếu GV cần tham mưu với cấp trên để tăng cường đội ngũ đủ GV giảng dạy tại các nhà trường.
- Xây dựng trường THCS đạt chuẩn quốc gia
- Quy hoạch đội ngũ giáo viên:
+ Giao chỉ tiêu cho Đại học Hải Phòng đào tạo trình độ Đại học và GV các bộ môn khoa học tự nhiên.
+ Điều chuyển GV giữa các xã vùng khó khăn với Thị trấn, ngoại thành với nội thành hợp lý để tránh tình trạng thừa thiếu GV cục bộ.
+ Bồi dưỡng trên chuẩn: Năm 2016 có 100% GV THCS đạt chuẩn, trong đó có 85 % trình độ trên chuẩn vào năm 2020.
+ Bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm, bồi dưỡng dạy kiêm nhiệm.
+ Bồi dưỡng thường xuyên.
- Thực hiện và triển khai có hiệu quả chương trình dạy học theo chuẩn kiến thức kỹ năng. Đổi mới tích cực nội dung, phương pháp dạy học theo quy định của Bộ GD & ĐT.
- Tổ chức tập huấn cho CBQL và GV trực tiếp giảng dạy bậc THCS (Phòng giáo dục, GV nòng cốt, GV trực tiếp giảng dạy).
2.1.3. Căn cứ thực tiễn
2.1.3.1.Căn cứ vào quản lý hoạt động dạy học ở Trường THCS.
2.1.3.2. Quản lý hoạt động dạy của người thầy:
a. Quản lý việc thực hiện chương trình.
Chương trình dạy học quy định nội dung, phương pháp, hình thức dạy học các môn, thời gian dạy từng môn, nhằm thực hiện những yêu cầu của một cấp học. Hiệu trưởng phải thực hiện đúng chương trình giáo dục, kế hoạch dạy học và biên chế năm học do Bộ trưởng Bộ GD&ĐT ban hành. Hiệu trưởng cần chỉ đạo giáo viên dạy đúng, đầy đủ theo phân phối chương trình, theo nội dung sách giáo khoa do Bộ GD&ĐT quy định cho từng môn học, khối lớp học. Hiệu trưởng, giáo viên thảo luận thêm bớt hoặc đảo lộn chương trình, thì phải được sự đồng ý phê duyệt của cấp trên. Do đó hiệu trưởng phải nắm vững mục tiêu, chương trình dạy học của cả cấp học, của từng khối lớp và chỉ đạo thực hiện nghiêm túc.
* Về yêu cầu nắm vững chương trình:
- Đối với cán bộ quản lý.
Trên lý thuyết yêu cầu Hiệu trưởng nắm vững chương trình là không giới hạn , càng sâu, càng rộng càng tốt. Một hiệu trưởng giỏi không thể thiếu sự hiểu biết vững chắc về chương trình. Song thực tế hiệu trưởng nắm vững chương trình cũng có một giới hạn. Cụ thể là nắm vững những vấn đề sau:
+ Những nguyên tắc cấu tạo chương trình dạy học của cấp học, môn học, nội dung và phạm vi kiến thức của từng môn học.
+ Phương pháp dạy học đặc trưng của bộ môn và các hình thức dạy học của môn học đó.
+ Kế hoạch dạy học của từng môn học, lớp học ( Phân phối chương trình, những quy định về hình thức dạy học, về kiểm tra, thực hành…)
* Phương pháp để nắm vững chương trình:
- Đầu năm học:
Hiệu trưởng phổ biến những thay đổi về nội dung chương trình dạy học theo chuẩn kiến thức kỹ năng ( nếu có ) theo các chỉ thị, hướng dẫn giảng dạy bộ môn của Bộ GD&ĐT hoặc uỷ nhiệm cho tổ trưởng chuyên môn trực tiếp làm việc này với giáo viên. Chỉ đạo tổ chuyên môn thảo luận về những vấn đề nảy sinh trong thực tiễn dạy học của năm học trước và những vẫn đề mới của chương trình dạy học để thực hiện thống nhất trong những năm học tiếp theo.
- Hàng tháng, hết học kỳ và cuối năm học:
+ Kiểm điểm, đánh giá tình hình thực hiện chương trình dạy học từng bộ môn, từng khối lớp, cả bậc học.
+ Nhận xét, phát hiện những vấn đề cần uốn nắn.
+ Thảo luận những vấn do tình hình dạy học đặt ra để nắm vững chương trình.
+ Hiệu trưởng chỉ đạo tổ chuyên môn yêu cầu giáo viên lập kế hoạch dạy học môn học do mình phụ trách, trong đó phần thực hiện chương trình dạy học phải được thể hiện rõ. Cùng với tổ chuyên môn hướng dẫn, góp ý kiến và duyệt kế hoạch dạy học của từng giáo viên.
+ Điều kiện hàng đầu đảm bảo cho việc thực hiện chương trình là thời gian. Do vậy hiệu trưởng phải chấp hành quy định thời gian giành cho việc thực hiện chương trình dạy học mà Bộ GD&ĐT đã quy định về biên chế năm học. Nếu không đủ thời gian thì không thể đòi hỏi giáo viên thực hiện chương trình dạy học. Việc cho học sinh toàn trường tạm thời nghỉ học vì những lý do đặc biệt không được quy định trong biên chế năm học phải được Chủ tịch Uỷ ban nhân dân huyện cho phép.
+ Hiệu trưởng cùng với các phó hiệu trưởng và tổ trưởng chuyên môn phân công nhau theo dõi, nắm tình hình thực hiện chương trình dạy học hàng tuần, hàng tháng của giáo viên. Nhưng điều quan trọng là hiệu trưởng phải tiến hành phân tích tình hình thực hiện chương trình dạy học sau mỗi lần tổng hợp theo tuần, tháng, học kỳ và cả năm học.
+ Ban giám hiệu cần sử dụng các bảng biểu, hồ sơ giáo viên như: sổ báo giảng, sổ ghi đầu bài, giáo án, sổ dự giờ hay trực tiếp dự giờ thăm lớp để nắm tình hình thực hiện phân phối chương trình dạy học của các môn, các khối lớp sao cho đồng đều, cân đối, tránh so le, thiếu bài. Kịp thời xử lý hàng ngày các “sự cố” ảnh hưởng đến thực hiện chương trình.
Việc chỉ đạo thực hiên chương trình của hiệu trưởng, phó hiệu trưởng phải gắn liền với việc quản lý các điều kiện cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ dạy và học, chỉ đạo tốt việc xây dựng, bảo quản CSVC, sử dụng đồ dùng, phương tiện phục vụ cho việc nâng cao chất lượng giảng dạy và học tập. Cán bộ quản lý phải thường xuyên nắm vững hiện trạng đồ dùng dạy học cũng như các trang thiết bị khác phục vụ cho dạy học, quan tâm bảo quản sử dụng các thứ đó vào việc dạy học ( khai thác triệt để thiết bi dạy học hiện có), khắc phục tình trạng giáo viên ngại sử dụng đồ dùng.
b. Quản lý việc soạn bài và chuẩn bị giờ lên lớp của giáo viên:
Hai loại công việc chủ yếu của giai đoạn chuẩn bị trước giờ lên lớp của giáo viên là: soạn bài và chuẩn bị các thiết bị, thí nghiệm ( nếu có ) của bài học. Để quản lý tốt hao loại công việc nói trên, hiệu trưởng, phó hiệu trưởng cần tập trung vào một số công việc như sau:
- Chỉ đạo tổ trưởng chuyên môn: hướng dẫn giáo viên lập kế hoạch soạn bài theo phân phối chương trình, kế hoạch làm đồ dùng tự tạo.
- Hiệu trưởng, hiệu phó cùng với tổ trưởng chuyên môn thống nhất yêu cầu nội dung và cách soạn bài ( theo mẫu thiết kế giáo án của Bộ, Sở, Phòng đã gợi ý và những quy định thêm của nhà trường nếu có ) làm cho mỗi giáo viên thực sự có ý thức chuẩn bị bài dạy thật tốt, tránh những việc làm hình thức, gò bó.
- Hướng dẫn việc sử dụng SGK, sách hướng dẫn giảng dạy… ( các tài liệu chỉ để tham khảo và giúp giáo viên dạy không sai chứ không phải là giáo án của mỗi giáo viên )
- Tổ chức rút kinh nghiệm trong các tổ chuyên môn, nhóm chuyên môn và cải tiến việc soạn bài.
- Quy định về việc dùng các bài soạn đã có ( những giáo viên giỏi có thể sử dụng bài soạn tốt có bổ sung hoặc những giáo viên khá, giỏi khác với những giáo viên dạy trung bình, yếu, kém nhưng phải có sự đồng ý của Phòng GD&ĐT).
- Hiệu trưởng, các phó hiệu trưởng cùng các tổ trưởng chuyên môn phân công trách nhiệm kiểm tra, theo dõi, nắm tình hình chuẩn bị bài của giáo viên như: kiểm tra phân phối chương trình, đối chiếu với giáo án và bài dạy trên lớp, chú trọng kiểm tra trực tiếp những tiết dạy trong đó cần đến giáo cụ trực quan, đồ dùng dạy học, thí nghiệm, kịp thời nêu gương làm tốt cũng như góp ý phê bình những giáo viên hoặc những tiết dạy chưa tốt.
c. Quản lý việc lên lớp:
Giờ lên lớp giữ vai trò quyết định chất lượng dạy học. Đối với giờ lên lớp vai trò của hiệu trưởng là gián tiếp. Nhưng không phải hiệu trưởng không thể tác động có hiệu quả đến giờ lên lớp. Hiệu trưởng có những biện pháp tạo khả năng, điều kiện cho giáo viên lên lớp ( giờ lên lớp) có hiệu quả, mặt khác, hiệu trưởng cùng với những người giúp việc phải tìm mọi biện pháp tác động càng trực tiếp càng tốt đến giờ lên lớp của giáo viên. Đó là tư tưởng chỉ đạo trong việc quản lý giờ lên lớp của giáo viên. Giờ lên lớp là một khâu trong quá trình dạy học được kết thúc trọn vẹn trong khuôn khổ nhất định về thời gian theo quy định của kế hoạch dạy học. Do đó, trong mỗi giờ lên lớp, hoạt động dạy của giáo viên và hoạt động học của học sinh đều thực hiện dưới sự tác động tương hỗ giữa các yếu tố cơ bản của quá trình dạy học, đó là mục đích, nội dung, phương pháp, phương tiện và hình thức tổ chức dạy học.
Để quản lý giờ lên lớp hiệu trưởng cần làm một số việc sau:
- Xây dựng tiêu chuẩn giờ lên lớp.
Đánh giá một giờ dạy, phải xem xét phân tích giờ dạy đó đã giải quyết được mức độ nào theo mục đích đặt ra trên cơ sở sử dụng phương pháp, phương tiện và cách tổ chức phù hợp với nội dung của giờ dạy đó. Nghĩa là phải đánh giá giờ dạy của giáo viên một cách toàn diện theo các yếu tố của quy trình dạy học. Nội dung cần đạt trong tiêu chuẩn một giờ lên lớp được thể hiện trong hướng dẫn đánh giá và xếp loại giờ dạy ở bậc trung học.
- Sử dụng thời khoá biểu trong quản lý giờ lên lớp.
Trên cơ sở kế hoạch dạy học và biên chế năm học trường THCS, hiệu trưởng cho xây dựng thời khoá biểu của trường. Thời khoá biểu là một loại kế hoạch có dạng “chương trình khoá”. Thời khoá biểu được sắp xếp theo những nguyên tắc nhất định. Thời khoá biểu phải phù hợp với cường độ nhận thức của học sinh, phù hợp với tâm sinh lý lứa tuổi, đảm bảo quyền lợi học tập của học sinh và những quy định về chế độ đối với giáo viên, đảm bảo sự sắp xếp xen kẽ giữa các môn học, tạo sự cân đối, tương quan khoa học giữa lao động dạy của thầy và lao động học của trò trong cả tuần. Thời khoá biểu trong nhà trường có vai trò rất quan trọng và được giáo viên đặc biệt quan tâm. Thời khoá biểu thể hiện cụ thể hoá kế hoạch dạy học, là lệnh của người đứng đầu nhà trường buộc mọi thành viên trong trường phải nghiêm túc thực hiện, nó các tác dụng duy trì nề nếp dạy học, điều khiển tiến độ, nhịp điệu dạy và học trong ngày, trong tuần tạo nên bầu không khí sư phạm vừa trang nghiêm vừa sôi động của nhà trường. Chính vì vậy Ban giám hiệu phải thực sự coi trọng thời khoá biểu, coi đó là một yếu tố quan trọng trong quản lý hoạt động dạy học và quản lý lao động của giáo viên trong nhà trường.
- Xây dựng kế hoạch kiểm tra, dự giờ, thăm lớp
Xây dựng kế hoạch kiểm tra, dự giờ, thăm lớp để hàng ngày năm sbắt tình hình dạy và học, ra vào lớp của giáo viên. Những nơi có điêu fkiện có thể quản lý giờ lên lớp bằng hệ thống camêra. Đồng thời hiệu trưởng cần xem xét hệ thống sổ ghi đầu bài, sổ trực ban của Đoàn đội và các loại sổ khác phản ánh tình hình dạy học trên lớp. Hiệu trưởng, các phó hiệu trưởng có kế hoạch dự giờ giáo viên, đảm bảo trong năm học tất cả các giáo viên đều được các thành viên của Ban giám hiệu dự giờ ít nhất một lần ( không tính những giờ dự trong các kỳ hội giảng nhà trường). Khi cần thiết đánh giá giáo viên giỏi hoặc giáo viên còn yếu thì phải dự nhiều giờ dạy của họ và chọn dự ở nhiều thời điểm khác nhau. Sau khi dự giờ, nhất thiết phải trao đổi với tổ trưởng chuyên môn và cùng tổ trưởng chuyên môn nhận xét, rút kinh nghiệm đối với giáo viên được dự giờ.
- Tổ chức các chuyên đề lên lớp.
Để nâng cao chất lượng giờ lên lớp cần phải tổ chức các chuyên đề về giờ lên lớp như: Toạ đàm về đổimới phương pháp giảng dạy, về các tình huống ứng xử sư phạm, tổ chức giờ dạy mẫu, tổ chức hội giảng… Điều lưu ý khi tổ chức những chuyên đề là biết chọn những đề tài thiết thực đối với tình hình cụ thể của nhà trường và phải chuẩn bị chu đáo khi thực hiện từng chuyên đề đó.
- Tổ chức và hướng dẫn học sinh học tập:
Yêu cầu giáo viên hướng dẫn học sinh phương pháp học bài, phương pháp làm bài, có chú ý đến phân loại các đối tượng học sinh, tăng cường kiểm tra việc tự học ở nhà của học sinh.
Hiệu trưởng yêu cầu giáo viên chủ nhiệm lớp phối hợp chặt chẽ giáo viên bộ môn để điều hoà số lượng bài học, bài làm về nhà cho học sinh tránh tình trạng “quá tải” trong một thời gian ngắn đối với học trò.
d. Quản lý hồ sơ chuyên môn của giáo viên
Hồ sơ là phương tiện phản ánh quá trình quản lý, mang tính khách quan và cụ thể. Quản lý việc dạy học của giáo viên thông qua việc lập hồ sơ chuyên môn sẽ giúp hiệu trưởng nắm chắc, nắm cụ thể tình hình hoạt động dạy cảu giáo viên, hồ sơ cần có đã đựơc quy định trong “Điều lệ trường phổ thông”:
- Kế hoạch giảng dạy bộ môn
- Các bài soạn ( soạn mới hoặc chép sử dụng giáo án cũ nhung phải có bổ sung và tuỳ theo từng đối tượng)
- Các loại sổ sách: Sổ chủ nhiệm lớp, sổ dự giờ thăm lớp, sổ báo giảng, sổ ghi điểm cá nhân.
- Các loại hồ sơ khác theo quy định của Phòng GD&ĐT và nhà trường ( nếu có)
- Sách giáo khoa, sách hướng dẫn giảng dạy, chương trình và phân phối chương trình bộ môn.
Để quản lý hồ sơ chuyên môn của giáo viên, hiệu trưởng cần quy định nội dung và mẫu, cách ghi chép các loại hồ sơ, lên lịch kiểm tra cho từng loại hồ sơ, phối hợp với phó hiệu trưởng và tổ trưởng chuyên môn kiểm tra hồ sơ của giáo viên theo lịch đã đề ra.
e. Quản lý việc tổ chức sinh hoạt chuyên môn của giáo viên:
- Trong trường phổ thông sinh hoạt chuyên môn của giáo viên là việc diễn ra thường xuyên đối với các nhà giáo. Yêu cầu hiệu trưởng xếp “lịch cứng” như một thời khoá biểu dành cho các tổ, nhóm chuyên môn, đảm bảo 100% giáo viên tham gia họp tổ, nhóm chuyên môn theo đúng “Điều lệ trường phổ thông”.
- Hiệu trưởng hướng dẫn nội dung sinh hoạt tổ, nhóm chuyên môn, thông thường có hai phần: phần có tính chất hành chính và phần có nội dung chuyên môn.
- Quy định những nội dung trọng tâm trong sinh hoạt tổ nhóm chuyên môn như tổ chức các chuyên đề về nội dung kiến thức; cách soạn giáo án; phương pháp dạy học phân môn, từng chương, từng bài; sử dụng đồ dùng và cách làm đồ dùng tự tạo; cách kiểm tra, đánh giá học sinh; dự giờ rút kinh nghiệm; hội thảo các vấn đề bức xúc trong dạy học… Cần bố trí đủ thời gian cho hoạt động này ( mỗi buổi là 3 tiết). Những nội dung sinh hoạt tổ cần xây dựng từ đầu năm học và được ban giám hiệu duyệt.
- Coi sinh hoạt chuyên môn ở tổ nhóm là loại hình bồi dưỡng bắt buộc đối với mọi giáo viên đứng lớp để trau dồi chuyên môn trong đội ngũ các nhà giáo, lấy đó là một tiêu chí đánh giá thi đua trong đơn vị.
g. Quản lý việc bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ cho giáo viên:
Quản lý hoạt động bồi dưỡng trình độ chuyên môn, nghiệp vụ của giáo viên để họ theo kịp những thay đổi của nội dung, chương trình cũng là một trong những hoạt động quản lý hoạt động dạy và học. Ngày nay, dưới thời đại bùng nổ thông tin, người thầy, cần phải luôn cập nhật những thông tin mới không chỉ trong sách vở mà còn trong cuộc sống xã hội nhằm đưa đến cho học sinh nguồn tri thức mới. Nội dung này sẽ được trình bày kỹ ở phần biện pháp quản lý hoạt động dạy và học.
2.1.3.3. Quản lý hoạt động học của học sinh
Căn cứ tình hình thực tên của nhà trường, hiệu trưởng thống nhất yêu cầu và biện pháp giáo dục tinh thần, thái độ và động cơ học tập, phương pháp học tập của học sinh đối với tất cả giáo viên bộ môn, giáo viên chủ nhiệm cũng như các tổ chức đoàn thể trong nhà trường. Giáo dục tinh thần, thái độ học tập phải được cụ thể hoá trong nội quy nhà trường để học sinh rèn luyện thường xuyên, thành những thói quen tự giác. Xây dựng và chỉ đạo nền nếp học tập với nội dung hướng vào những vấn đề sau:
- Những quy định về tinh thần, thái độ học tập: chăm chỉ, chuyên cần, học bài làm bài đầy đủ, trung thực trong học tập, tham gia các hoạt động ngoài giờ…
- Về tổ chức học tập ở trường, ở nhà.
- Về sử dụng chuẩn bị đồ dùng dạy học
- Về khen thưởng và kỷ luật trong việc chấp hành nề nếp
Xây dựng quỹ khen thưởng, áp dụng các hình thức động viên tinh thần học tập của học sinh.
- Hàng tháng Ban giám hiệu thu thập tình hình, phân tích đánh giá kết quả học tập của học sinh theo các mặt:
+ Tình hình thực hiện nền nếp học tập, tinh thần thái độ học tập, sự chuyên cần, kỷ luật trong học tập.
+Tổ chức tốt việc kiểm tra, đánh giá chất lượng dạy học, qua đó có biện pháp tác động vào các khâu của quá trình giáo dục nhằm đạt được mục tiêu giáo dục.
+ Kết quả học tập các môn học: Điểm số, tình hình kiểm tra, nhận xét đánh giá của giáo viên về học tập của học sinh, chú ý đến kết quả học tập của hai đối tượng học sinh kém và học sinh giỏi.
- Phối hợp với các lực lượng giáo dục quản lý hoạt động học tập của học sinh, đồng thời phát uy vai trò làm chủ của học sinh trong hoạt động học tập bao gồm:
+ Tổ chức các hoạt động học tập, lao động, vui chơi, giải trí, phù hợp tâm lý và sức khoẻ học sinh. Hiệu trưởng cần tạo ra các sân chơi như “trí tuệ học đường”, “ hái hoa dân chủ” thành lập các câu lạc bộ, tổ chức tham quan, tổ chức các buổi nói chuyện…vv.
+ Tổ chức sự phối hợp giữa giáo viên bộ môn, giáo viên chủ nhiệm lớp và tổ chức Đoàn, Đội với gia đình học sinh để quản lý chặt chẽ hoạt động học tập của học sinh từ trong lớp, trong trường đến gia đình các em.
+ Đề cao vai trò tổ chức Đoàn, Đội thông qua Đoàn, Đội phát huy vai trò làm chủ tập thể của học sinh, để học sinh tự giác, tích cực và tự quản các hoạt động học tập.
1.1.3.2. Quản lý CSVC phục vụ cho dạy và học
Điều kiện CSVC phục vụ cho dạy học vừa là nội dung quản lý, vừa là biện pháp quản lý hoạt động dạy và học. Vì vậy, cán bộ quản lý cần chú trọng việc xây dựng, sử dụng và bảo quản CSVC phục vụ cho dạy và học bằng các biện pháp chủ yếu sau:
- Quản lý việc bảo quản, sử dụng CSVC, các phương tiện dạy học: Phòng học, bàn ghế, hệ thống bảng, SGK, các tài liệu, đồ dùng dạy học, thiết bị phục vụ dạy học ( ti vi, đầu viđiô, băng hình, máy chiếu…) phòng thí nghiệm, thực hành, phòng chức năng, phòng bộ môn, thư viện… Phát huy tối đa hiệu quả sử dụng cơ sở vật chất, các thiết bị dạy học, góp phần nâng cao chất lượng giờ dạy.
- Căn cứ vào các văn bản của Bộ GD&ĐT về tiêu chuẩn, số lượng, chất lượng các điều kiện vật chất trường học của cấp học và tình hình thực tế nhà trường mà lập kế hoạch trước mắt, lâu dài cho việc xây dựng, mua sắm mới, làm thêm đồ dùng dạy học…
- Cho giáo viên thảo luận và cùng nhau xây dựng những quy định về bảo quản và sử dụng CSVC, từ đó mọi người tự giác thực hiện.
- Phân công giáo viên phụ trách các phòng đồ dùng, thư viện, phòng tin học
File đính kèm
Mới hơn
Cũ hơn
Tin tức
Văn bản liên quan đến giáo dục
Thư viện mầm non
Thư viện tiểu học
Thư viện trung học cơ sở
Sách giáo khoa
